We hebben allemaal een beetje discipline nodig om ervoor te zorgen dat we iets gedaan krijgen.
Want als het aan ons evolutionaire en energiebesparende brein ligt, dan komen we niet snel meer van de bank, zodra er eten in de koelkast ligt en er vijfendertig Netflix-afleveringen van onze favoriete serie op ons staan wachten.
Ik ben er inmiddels wel achter gekomen dat ik bevoorrecht ben met een behoorlijke dosis discipline.
Het zit deels in mijn karakter, maar voor een groot deel heb ik mijn discipline ook te danken aan mijn ouders.
Als ik weer eens met mijn halfdronken hoofd geen zin had om naar mijn weekendbaan te fietsen, dan werd ik altijd vriendelijk door mijn pa uit bed geschopt, om ervoor te zorgen dat ik op tijd kwam.
Je zou dus kunnen zeggen dat ik van huis uit al getraind ben, om mezelf die spreekwoordelijke ‘schop onder mijn kont’ te geven, om ervoor te zorgen dat de dingen die belangrijk voor me zijn ook daadwerkelijk worden gedaan.
En toch heeft dit, in tegenstelling tot wat je nu zou kunnen denken, vrij weinig met wilskracht te maken.
Als je denkt dat je geen wilskracht hebt, dan gebruik je het te veel
De meeste mensen die iets willen veranderen in hun leven pakken dit zelden goed aan.
Ze hebben meestal niet de juiste motivatie en houden hun doelen vaak veel te vaag (‘Ik heb meer rust nodig’; ‘Ik wil meer sporten’; ‘Ik ga gezonder eten’; etc. etc.) en maken geen concrete afspraken met zichzelf.
Ze doen het (bijv. tijdens het afvallen) door zichzelf allemaal restricties op te leggen en voortdurend met bezig te zijn met het resultaat (‘hoeveel kilo is eraf?’) in plaats van het essentiële (leer)proces.
Dit zorgt ervoor dat ze het uiteindelijk opgeven en weer terugvallen in hun oude gewoonten, met de gedachte dat ze het niet graag genoeg willen of dat ze helemaal geen discipline hebben.
Gewoonte of wilskracht?
Wilskracht zorgt voor een hoop frustratie bij mensen die overal hun wilskracht voor gebruiken.
En dat is logisch, want het kost ontzettend veel energie en het is doodvermoeiend om bij alles na te denken wat je wel of niet zou ‘moeten’ doen.
Wilskracht en is echter een begrip dat zwaar wordt overschat: want de meeste mensen die veel wilskracht lijken te hebben, gebruiken het bijna nooit!
Iemand die elke dag wandelt, gezond eet, elke dag zijn lunch klaar maakt, vier keer per week sport en dagelijks studeert, heeft echt niet veel meer wilskracht dan jij.
Het lijkt zo, maar dit is zelden het geval.
Sommige mensen zijn van nature wel iets gedisciplineerder dan anderen, maar deze zelfdiscipline is grotendeels het gevolg van een betere planning en het aanleren van goede gewoonten.
Ook hebben deze mensen hun omgeving zo ingericht dat ze ‘automatisch’ de juiste dingen doen. Daar hebben ze helemaal geen wilskracht (meer) voor nodig.
Ze hebben veel minder te maken met verleidingen en hebben duidelijke afspraken met zichzelf gemaakt op allerlei gebieden.
Dit zijn afspraken die ze gekoppeld hebben aan hun waarden en wat ze belangrijk vinden. Geen zelfopgelegde regels die tegen ze werken en ten koste gaan van hun autonomie.
Het paradoxale van wilskracht is dat de meeste mensen die denken dat ze geen wilskracht hebben, het juist continu tegen zichzelf gebruiken.
Afspraken maken met jezelf
Dit is wat discipline -of focus- is: weten wat je écht belangrijk vindt en daar vervolgens je aandacht aan geven.
Hiervoor moet je goed weten waar je motivatie ligt (want als deze buiten jezelf ligt, dan hou je het zelden lang vol) en een aantal goede afspraken met jezelf maken, die in lijn liggen met je doel.
Dit moeten wel afspraken zijn die je kunt nakomen!
Want als je onrealistische doelen stelt, onmogelijk haalbare regels bedenkt, of de lat voor jezelf zo hoog legt, dat je het onmogelijk kunt halen, dan is dit een aanslag op je wilskracht en je zelfvertrouwen.
Dit is bijvoorbeeld wat mensen die chronisch op dieet gaan doen:
Ze geven zichzelf allerlei dieetrestricties waarbij ze niets ‘slechts’ meer mogen eten, om na een aantal weken weer op te geven, omdat ze iets gegeten hebben wat niet in het ‘goede rijtje’ past, en daardoor ‘hun dieet hebben verpest’.
Dit is een hele vervelende vicieuze cirkel waarbij je:
1. Iets onmogelijks van jezelf gaat verwachten;
2. Jezelf teleurstelt;
3. Jezelf schaamt of schuldig voelt dat het niet gelukt is;
4. Met jezelf afspreekt om nóg strenger te zijn en jezelf nóg harder aan te pakken;
5. Of het helemaal opgeeft.
En met deze kansloze benadering dendert je zelfvertrouwen omlaag en wordt de kans dat je überhaupt je doel gaat halen steeds een beetje kleiner.
Herkenbaar? Dit is waarom het zo belangrijk is om niet te veel tegelijk te willen en (hele) kleine veranderingen te maken (op alle gebieden) je leven.
Het moeten realistisch en haalbare stappen zijn die je WILT nakomen, geen regels die je jezelf oplegt en waarbij je jezelf ‘straft’ wanneer het je niet is gelukt.
Moeten of willen?
Jezelf vertellen wat je allemaal wel of niet ‘moet’ doen beperkt je enorm in je autonomie en is een stressbron die ten koste gaat van je wilskracht.
Er is namelijk een heel groot verschil tussen iemand die ‘nee’ zegt tegen taart of alcohol, omdat hij of zij dit niet ‘wil, en iemand die vindt dat ie alcohol ‘moet’ laten staan of iets niet meer ‘mag’ eten en zichzelf (van) alles ontzegt.
En iemand die graag mee ‘wil’ naar de verjaardag van z’n schoonouders heeft daar veel minder negatieve stress van, dan iemand die vindt dat ie mee ‘moet’, omdat het ‘zo hoort’.
Dit is waarom het zo belangrijk is om te weten wat je waarden zijn en waardoor je werkelijk wordt gemotiveerd, want hoe meer je bezig bent met de waarden van anderen, hoe meer je ‘van jezelf moet’ en hoe lastiger het wordt om dit vol te houden.
Als je écht weet waar je prioriteiten liggen, dan kun je gemakkelijker ‘nee’ zeggen, goede gewoontes ontwikkelen die daarbij aansluiten en een omgeving creëren die ervoor zorgt dat je verleidingen kunt weerstaan.
Dan heb je meer focus en nauwelijks nog wilskracht nodig.
Vind je dit artikel interessant?
Download dan net als 3500+ anderen mijn e-book en ontvang meer inzichten van mij in je mail!
LEON NAN
Vitaliteitscoach en mentor voor mannen die willen bouwen aan een bewust en beter leven.
Hulp nodig?
Wil jij meer rust in je hoofd, energie in je lijf en zin in je dagen? Then let’s talk! Klik hieronder en plan direct een vrijblijvend gesprek.