Moeite met motivatie

Leestijd: 5 minuten

Motivatie is een begrip dat niet goed wordt begrepen en vaak verkeerd wordt gebruikt.

De meeste mensen denken bij het woord ‘motivatie’ namelijk, dat het één of andere ‘magische knop’ is die je moet omzetten of dat je ergens plezier in moet hebben en altijd alles leuk vindt wat je doet.

Maar dit is niet wat motivatie is.

Ja, iets leuk vinden is een uitstekende vorm van motivatie, maar waar het vooral om gaat is dat je een goede reden hebt om ergens je tijd aan te besteden en de discipline ontwikkelt om tóch van de bank af te komen, ook als je er ‘geen zin in hebt’.

Wat is motivatie?

Motivatie gaat over wat ons wel of niet aanzet tot actie.

Als we het hebben over motivatie, dan gaat het dus altijd over waarden, want onze waarden bepalen wat wij wel of niet belangrijk vinden en wat onze (bewuste en onbewuste) dominante drijfveren zijn.

Deze drijfveren kunnen (deels) uit onszelf komen, maar we kunnen ook heel erg gedreven worden door normen en waarden van buitenaf (ouders, familie, vrienden, etc.) en dit kan uiteindelijk ten koste kan gaan van onze vitaliteit.

Het is dus belangrijk om te weten waar jouw ‘motivatie’ vandaan komt en waarom je uiteindelijk doet wat je doet.

Gebrek aan motivatie?

Dit is de boodschap die je vandaag de dag van veel zelfhulpcoaches te horen krijgt:

“Je kunt alles bereiken, als je het maar graag genoeg wilt en als het je niet lukt, dan wil je het blijkbaar niet genoeg of je moet nóg beter je best doen!”

De realiteit is echter vele malen complexer, omdat mensen geen voorspelbare machines zijn en er ontelbaar veel factoren meespelen, die bepalen of we in staat zijn om gezonde beslissingen te nemen.

Iets willen betekent niet, dat je het ook daadwerkelijk kunt (volhouden).

We weten meestal wel wat goed is voor ons, maar toch doen we het niet en we handelen veel meer uit emotie, dan we denken of zouden willen.

Dit komt omdat ons gedrag voor > 95% bepaald wordt door ons onbewuste brein en door allerlei psychologische, biologische en sociologische factoren, zoals:

1. Onze omgeving: we hebben een fundamentele behoefte aan (sociale) verbinding en erkenning van anderen.

2. Onze waarden: wat we zinvol en belangrijk vinden in ons leven en hoe we zijn geconditioneerd door ons familiesysteem (en door ervaringen en trauma’s uit onze kindertijd).

3. Onze emoties: we hebben een behoefte aan veiligheid en controle en een angst voor verlies.

4. Onze luiheid: we hebben moeite met verandering, omdat ons brein altijd energie wilt besparen en houdt van voorspelbaarheid en continuïteit.

Deze factoren hebben een hele grote invloed op onze motivatie en de keuzes die we maken en of we iets kunnen volhouden – of niet.

Verschillende vormen van motivatie

Als je ooit eens geprobeerd hebt om iets aan je leven of je leefstijl te veranderen, dan zal je ongetwijfeld gemerkt hebben dat je niet altijd ‘gemotiveerd’ bent om in actie te komen.

Dit is bij veel mensen geen gebrek aan motivatie, maar een kwestie van focusverlies en een gebrek aan autonomie.

Ze hebben dan waarschijnlijk nog niet helder gemaakt waarom het écht belangrijk voor ze is en waar hun motivatie werkelijk vandaan komt.

Er zijn namelijk verschillende vormen van motivatie en het is belangrijk om deze te onderscheiden, omdat de verkeerde motivatie leidt tot meer negatieve stress, minder autonomie en een minder vitaal leven.

Deze vijf vormen van motivatie zijn:

1. Iets doen waar je blij van wordt

Dit is één van de beste vormen van motivatie die wordt gedreven door de activiteit zelf.

Voorbeelden hiervan zijn: Sporten, muziek maken, lezen, wandelen, hobby’s, etc., omdat je het leuk vindt. Oftewel: Het doel is het doen zelf.

2. Iets doen wat je belangrijk vindt

Innerlijk gedreven worden, omdat het overeenkomt met je persoonlijke waarden en je identiteit.

Bijvoorbeeld: Stoppen met roken, omdat je je gezondheid belangrijk vindt. Of geen vlees meer eten, omdat je niet wilt bij dragen aan de bio-industrie.

3. Iets doen wat je nodig hebt (en beter maakt)

Dit betekent dat het overeenkomt met de vaardigheden die je wilt ontwikkelen of een ander hoger doel.

Bijvoorbeeld: Sporten/trainen, omdat je een medische keuring wilt halen. Of studeren voor het behalen van een diploma, omdat je dit nodig hebt voor je werk.

4. Iets jezelf opleggen

Hierbij worden we voornamelijk gedreven zelfopgelegde druk (een schuldgevoel, angst, schaamte, perfectionisme, etc.), de drang naar externe waardering of de verwachting van anderen.

Voorbeelden hiervan zijn: Op een streng dieet gaan, omdat je je schaamt voor je uiterlijk. Of overwerken, omdat je collega’s niet wilt teleurstellen. Of een afspraak/verjaardag niet afzeggen, omdat je je anders schuldig voelt.

5. Externe druk of beloning

Hierbij worden we voornamelijk gedreven door te voldoen aan externe druk of een externe beloning.

Voorbeelden hiervan zijn: Sporten omdat je partner of je werkgever dit belangrijk vindt. Of niet te hard rijden in het verkeer, omdat je anders een boete krijgt. Of een baan aannemen vanwege de status of het geld.

De juiste motivatie

Het zal je waarschijnlijk niet verbazen dat de eerste drie vormen van motivatie het allerbeste zijn om je gewenste gedrag uiteindelijk vol te kunnen houden.

Dit komt omdat er bij deze vormen sprake is van ‘autonomie’.

En hoe meer autonomie (lees: vrije wil en keuzevrijheid) we ervaren, hoe meer ruimte we hebben om te kunnen leven.

Extern gedreven motivatie waarbij je (te veel) inlevert op je autonomie houdt meestal niet lang stand en leidt vaak tot meer negatieve stress en allerlei fysieke en mentale klachten.

Het is daarom belangrijk om te onderzoeken wat jouw (onbewuste) drijfveren zijn en wat jou motiveert.

Om dit voor jezelf te bepalen kun je jezelf de volgende vragen stellen:

1. Doe ik dit, omdat ik er blij van wordt?
2. Doe ik dit, omdat ik het belangrijk vind en past bij mijn persoonlijkheid?
3. Doe ik dit, omdat ik er beter in wil worden of omdat het iets bijdraagt aan mijn hogere doel?

Kun jij deze vragen met ‘Ja’ beantwoorden? Dan heb je de juiste motivatie ‘gevonden’.

Willen wat je moet

Verkeerde waarden leiden tot de verkeerde motivatie en minder vitaliteit.

Het is echter niet altijd eenvoudig om bij onszelf te ontdekken wat onze (onbewuste) drijfveren zijn en welke waarde er bij ons daadwerkelijk bovenaan staat.

Wat zijn jouw belangrijkste waarden? Waarom doe jij wat je doet? En voor wat of voor wie?

Leef jij van binnen naar buiten of wordt je grotendeels gedreven door allerlei invloeden van buitenaf en heb je het idee dat je van alles ‘moet’?

Dit is belangrijk om te weten, want hoe meer je van jezelf ‘moet’, hoe meer spanning en stress je ervan krijgt.

Wil jij weten waar jouw motivatie vandaan komt?

Wees dan extreem eerlijk tegenover jezelf en vraag jezelf oprecht af waarom je iets heel graag wilt en welke dingen van jezelf ‘moeten’ en waardoor je werkelijk wordt gedreven.

Dit is belangrijk om te onthouden:

Als je de dingen die je ‘moet doen’ ook echt ‘wil doen’ en je er achteraf geen spijt van krijgt, dan doe je het goed.

Dan ervaar je voldoende autonomie en gaat het niet ten koste van je mentale gezondheid en van je kwaliteit van leven.


Vind je dit artikel interessant?
Download dan net als 3000+ anderen mijn e-book en ontvang meer inzichten van mij in je mail!



LEON NAN
Vitaliteitscoach voor mannen die standvastig willen zijn en meer zelfbewust en vrijuit willen leven.


Hulp nodig?

Wil jij meer rust in je hoofd, energie in je lijf en zin in je dagen? Then let’s talk! Klik hieronder en plan direct een vrijblijvend gesprek.