Het onderhouden van een gezonde liefdesrelatie en van relaties in het algemeen kan soms behoorlijk lastig en complex zijn.
Voor velen van ons waren papa en mama niet altijd het beste voorbeeld en we hebben nooit nadrukkelijk geleerd (ik althans niet) hoe relaties werken en hoe we op een gezonde manier met onze emoties kunnen omgaan.
Als ik iets nuttigs had willen leren in mijn middelbare schooltijd, dan was dit het wel, maar voor zover ik weet, zijn er nog steeds geen lessen over hoe je een goede waardige vriend of vriendin kunt zijn en hoe je een waardevolle relatie opbouwt.
We doen meestal maar wat, op basis van wat we van huis uit hebben meegekregen en we zijn in onze relaties vooral veel bezig met onze eigen gedachten en gevoelens en zelden met wat de ander vindt of zegt.
Hierdoor maken we voortdurend dezelfde fouten en lopen we telkens tegen dezelfde problemen aan, zonder onszelf af te vragen waarom het allemaal ‘niet zo lekker loopt’.
Gelukkig is er de afgelopen decennia veel onderzoek gepubliceerd over gezonde en gelukkige relaties en er zijn inmiddels een aantal ‘regels’ die blijven opduiken, waarvan de meeste mensen zich niet bewust zijn.
Sommige van deze principes druisen zelfs in tegen wat traditioneel wordt beschouwd als ‘normaal’ of ‘romantisch’ in een relatie, met dank aan de geromantiseerde popcultuur waarin wij leven, met duizenden zoetsappige liedjes over het vinden van ‘de ware liefde’ en sprookjesachtige speelfilms over ‘prachtige prinsessen’ en ‘perfecte prinsen op het witte paard’.
Een van mijn favoriete schrijvers Mark Manson schrijft hier ook veel over in zijn boeken en op zijn blog.
Het onderstaande artikel is mijn –vrije– vertaling van een van zijn blogs, waarin hij heel goed beschrijft waar het vaak misgaat in relaties en wat ik ook terugzie in mijn eigen leven en bij de mensen die ik coach.
Dit zijn zes van de meest voorkomende gewoontes in een relatie, die veel mensen ‘normaal’ of ‘acceptabel’ vinden, maar die eigenlijk ontzettend schadelijk zijn voor iedere relatie die je dierbaar is.
1. Een scorebord bijhouden
Wat is het: Dit is wanneer iemand met wie je in een relatie zit jou de schuld blijft geven voor fouten uit het verleden (wat voortkomt uit een gebrek aan zelfvertrouwen en een gevoel van onveiligheid).
Als beide mensen in de relatie dit doen, dan verandert het in wat ik ‘een scorebord bijhouden’ noem, waarbij de relatie in een soort wedstrijd verandert, om te zien wie de afgelopen maanden of jaren het meest heeft verknald en wie er voor of achter staat in de relatie en de meeste ‘schuld’ aan de ander heeft.
Je hebt je een keertje misdragen op de verjaardag van je schoonzus en nu verpest het je hele leven.
Waarom? Omdat je er telkens aan herinnerd wordt en alles wat je ‘ooit verkeerd hebt gedaan’ wordt aangehaald, bij alles wat je nu doet.
Hiermee maak je een relatie niet alleen voorwaardelijk, maar mensen zijn hierdoor ook in staat om hun eigen nare en onvolwassen gedrag te rechtvaardigen, op basis van wat er in het verleden is gebeurd:
“Jij hebt je toen zo gedragen, dus dan doe ik het nu lekker ook!”
Waarom het schadelijk is: Een scorebord bijhouden is je huidige problemen afschuiven op het verleden, om zo je partner te kunnen manipuleren en geen verantwoordelijkheid te hoeven nemen voor je eigen fouten.
Als dit lang genoeg duurt, dan besteed je uiteindelijk het grootste deel van je tijd en energie aan ‘het beschuldigen van je partner’ en ‘het bewijzen van je eigen onschuld’.
In plaats van te luisteren naar de ander – en daarmee een poging te doen om het daadwerkelijke probleem op te lossen, ben je jezelf de hele tijd aan het verdedigen of de ander aan het overtuigen van je eigen standpunten (om je gelijk te krijgen).
Wat te doen: Los problemen altijd afzonderlijk op, als deze helemaal niets met elkaar te maken hebben. Als het een terugkerend thema is, dan kun je het daar uiteraard over hebben, maar maak er geen gewoonte van om oude shit op te ratelen die nu niet meer relevant is.
Ga geen oude wonden openhalen en blijf niet in het verleden hangen, want daar worden relaties nooit beter van.
Als je een jaar geleden iets dwars zat, dan had je dat toen al moeten aanpakken en als je dit niet kan accepteren, dan accepteer je uiteindelijk ook je partner niet.
“In een gezonde relatie ben je altijd vóór je partner, niet tegen.”
Je hoeft het helemaal niet altijd met elkaar eens te zijn, maar je steunt elkaar wel.
Het is geen wedstrijd waarbij je van je partner wil winnen, want als je dat spel gaat spelen, dan verlies je allebei.
2. ‘Liefdevolle’ jaloezie
Wat is het: Overstuur raken wanneer je partner praat, belt, appt of ademt in de buurt van een ander persoon en je boosheid, angst en onzekerheid projecteren op je partner – en vervolgens proberen om zijn of haar gedrag te controleren.
Dit leidt vaak tot volkomen gestoord en obsessief gedrag, waarbij mensen mailaccounts en sociale media profielen gaan hacken, hun partner achtervolgen en alle berichten checken op hun telefoon.
Waarom het schadelijk is: Geloof het of niet, maar sommige mensen beschouwen deze nare eigenschap als een vorm van genegenheid en vinden, ten onrechte (!) dat als hun partner nooit jaloers is, dat dit op één of andere manier betekent dat ze niet genoeg van ze houden.
Deze logica heb ik nooit begrepen, want het is eigenlijk gewoon onzeker, controlerend en manipulatief gedrag, dat zorgt voor onenigheid en drama en altijd ten koste gaat van je relatie.
Denk hier maar eens over na.
Als mijn vriendin mij niet zou vertrouwen om in de buurt van andere aantrekkelijke vrouwen te zijn, dan betekent dit dat zij blijkbaar gelooft dat ik 1) een leugenaar ben, of 2) niet in staat ben om mijn impulsen te beheersen.
In beide gevallen is dat niet iemand met wie ik graag in een relatie zou willen zijn.
Wat te doen: Vertrouw je partner volledig. Nee, dit is niet altijd eenvoudig en het vertrouwen aan anderen geven kan ook lastig voor je zijn, als je hier in het verleden mee de mist in bent gegaan.
Maar een gezonde relatie krijg je nooit door je partner (of andere mensen in je omgeving) bij voorbaat al te wantrouwen en telkens op zoek te gaan naar ‘het bewijs’.
Een klein beetje jaloezie is heel natuurlijk in een relatie, maar overmatige jaloezie en beheersend gedrag zijn vaak een teken van je eigen onzekerheid en gevoel van onwaardigheid.
Hier zal je mee moeten leren omgaan, want als je je eigen angst en onzekerheden gaat opdringen aan de mensen die dicht bij je staan, dan zal je ze alleen maar verder wegduwen.
3. Je partner de schuld geven van je eigen emoties
Wat is het: Stel dat je een waardeloze dag hebt en je het gevoel hebt dat je vriend of vriendin niet supersympathiek of ondersteunend is.
Misschien heeft hij of zij de hele dag aan de telefoon gehangen met zeikerds op hun werk of ze waren heel even afgeleid, wanneer je ze omhelsde of een kus gaf.
Of je wilde vanavond samen thuis op de bank liggen en gewoon een film kijken, maar je partner heeft al plannen om op stap te gaan en vrienden te zien.
Naarmate je frustratie (en de reactie van jou op je partner) toeneemt, merk je dat je flink uithaalt, omdat je vindt dat er geen rekening met je gehouden wordt, maar uiteraard heb je dit niet aangegeven en heb je niet om steun gevraagd.
Nee, natuurlijk niet. In plaats daarvan moet je partner gewoon ‘instinctief weten’ dat jij een rotdag hebt en ‘vanzelfsprekend’ aanvoelen, dat jij je niet gezien voelt en niet lekker in je vel zit.
Waarom het schadelijk is: Onze omgeving de schuld geven voor onze emoties is egoïstisch en een klassiek voorbeeld van het niet (kunnen) aangeven van je eigen grenzen.
Wanneer we anderen voortdurend verantwoordelijk maken voor hoe we ons voelen, dan geven we niet alleen de controle van ons eigen emotionele welzijn uit handen, maar het kan ook leiden tot (extreem) afhankelijke en rampzalige relaties.
Over alle beslissingen moet dan worden onderhandeld en alle verlangens en de autonomie van de ander wordt dan genegeerd, om ervoor te zorgen dat jij je weer goed voelt.
Het allergrootste probleem van deze afhankelijke neigingen is dat ze een wrok kweken en daardoor ontzettend schadelijk zijn.
Als je partner een rotdag heeft gehad en aandacht nodig heeft, dan is dit volkomen begrijpelijk, maar als het een verwachting wordt dat jouw leven te allen tijde draait om zijn of haar gevoelens en verlangens, dan wordt het snel een groot drama en dit eindigt altijd destructief.
Wat te doen: Neem altijd 100% verantwoordelijkheid voor je eigen emoties en verwacht hetzelfde van je partner en de mensen om je heen.
Er is een subtiel maar cruciaal (!) verschil tussen steun willen geven aan je partner en verplicht zijn aan je partner.
Alle offers en beslissingen in een gezonde relatie moeten gemaakt worden vanuit vrije wil: niet omdat dat het van je verwacht wordt of omdat een ander het je oplegt.
Als je het doet vanwege hun emotionele chantage of een andere vorm van voorwaardelijke manipulatie, dan gaat dit altijd ten koste van je autonomie en daar wordt echt geen enkele relatie beter van.
4. Je partner ‘hints geven’ (en andere vormen van passieve agressie)
Wat is het: In plaats van iets duidelijk en hardop te zeggen, proberen we anderen te overtuigen en een kant op te duwen, door ze te manipuleren.
Hier heb ik me in het verleden ook meer dan eens schuldig aan gemaakt. *
We zeggen niet gewoon wat ons echt dwars zit of wat ons zo van streek maakt, maar vinden kleine manieren om onze partner op de kast te jagen, zodat we ons vervolgens gerechtvaardigd voelen om boos te worden en tegen ze te klagen.
In plaats van aan te geven dat we het ergens niet mee eens zijn of met iets zitten (en te bang zijn om het direct uit te spreken), gaan we allerlei manipulatieve trucjes uithalen om de ander te overtuigen of ‘hints’ geven in de hoop dat de ander het alsnog (in)ziet.
* In extreme gevallen gaan we ons als een asshole gedragen en de ander het leven zuur maken, omdat we zelf geen verantwoordelijkheid willen nemen en geen knopen durven door te hakken en moeilijke keuzes hoeven te maken over onze relatie.
Waarom het schadelijk is: Dit gedrag laat zien dat je niet zeker genoeg bent om open en duidelijk te communiceren met je partner.
Je hebt geen reden om passief-agressief te zijn, als jij je veilig voelt om je onvrede of je onzekerheid binnen een relatie te uiten.
Ook zal je niet de behoefte hebben om ‘hints’ te geven, als jij je echt op je gemak voelt binnen een relatie en niet beoordeeld of bekritiseerd wordt, wanneer je open bent en zegt wat je denkt.
Wat te doen: Durf jezelf kwetsbaar op te stellen en wees altijd open over je gevoelens en je verlangens.
Maak duidelijk dat de ander niet verantwoordelijk of verplicht is voor je gevoelens, maar dat je graag hun steun zou willen hebben, omdat jij je onzeker voelt, iets kwijt wilt of ergens bang voor bent.
Als ze echt van je houden en het beste met je voor hebben, dan kunnen ze bijna altijd die ondersteuning geven.
Wanneer dit niet of nauwelijks het geval is, kijk dan eens heel kritisch naar je omgeving, want dan zit je absoluut niet op de juiste plek.
5. Je relatie gijzelen (emotionele chantage)
Wat is het: Wanneer je partner ergens over klaagt of een kleine uiting van kritiek geeft en jij vervolgens gigantisch gaat overdrijven en de ander overal van beschuldigt en de hele relatie op het spel zet.
In plaats van te zeggen: “Ik heb het idee dat je de laatste tijd wat afstandelijk doet….”, zeg je: “Jij geeft me nooit aandacht en als dit zo doorgaat, dan ben ik weg!”
Waarom het schadelijk is: Het gijzelen van je relatie en andere vormen van emotionele chantage zorgt voor veel drama. De kleinste onbenulligheden en onenigheden verzanden hierdoor al snel in een ongezonde en onnodige relatiecrisis.
Het is binnen een relatie cruciaal om te weten dat je onzekerheden, gedachten en gevoelens veilig kan communiceren, zonder dat dit de hele toekomst van je relatie bedreigt.
Zonder de vrijheid om open en eerlijk te zijn, gaan mensen hun ware gedachten en gevoelens onderdrukken – en dit leidt altijd tot een gevoel van wantrouwen, meer manipulatie en een gebrek aan respect.
Wat te doen: Het is normaal om ergens door geïrriteerd te raken of gefrustreerd te zijn over wat je partner doet. Dit maakt je mens.
Maar begrijp wel dat jezelf verbinden aan iemand en overal en altijd van iemand houden niet hetzelfde zijn.
Je kunt jezelf helemaal verbinden en onvoorwaardelijk van iemand houden en tegelijk ergens boos of verdrietig over zijn en in staat zijn om je partner of kinderen achter het behang te plakken, als ze een keer vervelend zijn.
In een gezonde relatie (en iedere goede discussie!) zijn beiden partijen bereid om kritiek aan te horen en elkaar feedback te geven, zonder elkaar (bij voorbaat al) te veroordelen, af te wijzen of te chanteren.
6. Je relatieproblemen afkopen
Wat is het: Wanneer een belangrijk conflict, een frustratie of een ander probleem in je relatie aan de orde komt, bedek je het met een gevoel van opwinding en met oppervlakkig en hedonistisch gedrag. *
Zodra het ongemakkelijk wordt, veeg je de situatie onder het tapijt, door iets te kopen voor de ander, een uitje te plannen of een avondje stevige seks te hebben.
* Sommige koppels maken het nog veel erger, door bijvoorbeeld te gaan trouwen of (nog) een kind te nemen, om zo het onderliggende probleem niet onder ogen te hoeven komen.
Waarom het schadelijk is: Het ‘afkopen van je relatieproblemen’ zorgt ervoor dat je geen verantwoordelijkheid meer hoeft te nemen voor je relatie en je werkelijke behoeftes en verlangens (en die van je partner) negeert.
Laten we als voorbeeld nemen, dat jij je partner meeneemt naar een duur restaurant om van jullie ‘issue’ af te komen, dan heb je na dat avondje in feite nog steeds niets opgelost.
Je maakt het probleem hiermee niet alleen veel groter (geloof me, het komt altijd weer terug), maar je geeft je partner ook (onbewust) een beloning en een reden om vaker een conflict aan te gaan.
Het resultaat? Een afstandelijke relatie waarbij een partner de erkenning krijgt van een pinautomaat en een verbitterde partner die zich niet geliefd en ongehoord voelt.
Wat te doen: Los het probleem op door te communiceren. Ja, ik weet dat dit vanzelfsprekend klinkt, maar hier gaat het in veel relaties wel vaak mis.
Is het vertrouwen een keer beschadigd? Vraag wat er voor nodig is om dit weer op te bouwen. Voel je je genegeerd of niet gewaardeerd? Vraag dan wat je eraan kunt doen om die waardering voor elkaar te herstellen.
Er is niets mis met het doen van leuke dingen, om weer tot elkaar te komen of om iets voor een ander te kopen, wanneer je ergens spijt van hebt, maar je moet dit niet gaan gebruiken om je onderliggende emotionele problemen te vervangen.
Je kunt uitstapjes en cadeaus alleen maar waarderen als al het andere al goed is. In alle andere gevallen is het slechts een uitstel van executie en krijg je er vroeg of laat alleen maar meer ellende bij!
Vind je dit artikel interessant?
Download dan net als 3500+ anderen mijn e-book en ontvang meer inzichten van mij in je mail!
LEON NAN
Vitaliteitscoach en mentor voor mannen die willen bouwen aan een bewust en beter leven.
Hulp nodig?
Wil jij meer rust in je hoofd, energie in je lijf en zin in je dagen? Then let’s talk! Klik hieronder en plan direct een vrijblijvend gesprek.
