‘Het leven is lijden’ is een bekende filosofische uitspraak die niemand kan ontkennen.
Want vroeg of laat krijgen we allemaal te maken met angst, ziekte, sterfte, teleurstellingen, tegenslagen en trauma’s in ons leven, die ons wereldbeeld op z’n kop gooien.
Het is dan gezond om je verdriet te delen en je frustratie eruit gooien, maar als je anderen of jezelf (!) ervan de schuld van gaat geven of een mislukkeling gaat vinden, dan gaat er iets mis.
Als jij jezelf voortdurend afvraagt waarom dingen alleen jou (en nooit een ander) overkomen of denkt dat je er alleen voor staat en de wereld altijd tegen je is, dan ga je absoluut in de problemen komen.
Dit noemen we zelfmedelijden en het is ontzettend destructief voor jezelf en je relaties en een aanslag op je vitaliteit.
Het probleem van zelfmedelijden
Zelfmedelijden heeft te maken met een laag zelfbeeld en een gebrek aan zelfwaardering.
Mensen met veel zelfmedelijden hebben geen respect voor zichzelf, maar vinden zichzelf minder dan anderen en vinden diep van binnen dat ze iets vreselijks verdienen, ter compensatie van de dingen die ze (wel of niet) hebben gedaan of wat hen ooit is overkomen.
Er is iets in hen dat keer op keer het schadelijke gedrag naar zichzelf en naar anderen toe weer opzoekt, om alle pijn en ellende die ze vroeger hebben gevoeld of zelf hebben veroorzaakt te rechtvaardigen.
Mensen met veel zelfmedelijden hebben zichzelf aangeleerd om zichzelf en anderen te blijven straffen om wat er in hun verleden is gebeurt.
Ze voelen zich op een diep onbewust niveau beter door destructief gedrag te vertonen en door altijd alles te veroordelen en te zwelgen in (zelf-)kritiek.
Dit geeft ze heel even een moment van verbinding, erkenning en opluchting, maar het leidt uiteindelijk altijd tot meer schuld, schaamte, eenzaamheid, verbittering en (zelf)haat.
Waarom mensen ‘graag’ een slachtoffer zijn
Zelfmedelijden is een vorm van slachtofferschap.
Dit lijkt aan de buitenkant niet behulpzaam, maar er zitten, hoe gek dit ook klinkt, veel voordelen aan die het lastig kunnen maken om er vanaf te komen.
Er zijn namelijk een aantal goede redenen waarom mensen met zelfmedelijden ‘graag’ een slachtoffer willen blijven.
• Als je in de loop van je leven nooit veel liefde, respect, erkenning of zorg van anderen hebt gekregen, dan kom je erachter dat jouw ellende de aandacht van mensen trekt en kun je eindelijk die erkenning en liefde krijgen waar jij je hele leven lang al naar op zoek bent.
• Als je het slachtoffer blijft, dan kun je je veilig voelen in je slachtofferrol en hoef je niet te dealen met de situatie en de onzekerheid ervan. Verandering is altijd beangstigend en pijnlijk. Je kunt je dan beter waardeloos en veilig voelen, dan bang en onzeker zijn.
• Als je het slachtoffer blijft, dan zullen er altijd mensen zijn die je aandacht geven.
• Als je het slachtoffer blijft, dan verwacht niemand iets van je en heb je altijd een excuus om iemand die je de schuld kunt geven als het misgaat.
• Als je het slachtoffer blijft, dan kun je doen alsof de wereld een hekel aan je heeft, zodat niemand doorheeft hoeveel hekel je eigenlijk (diep van binnen) aan jezelf hebt.
• Als je het slachtoffer blijft, dan kun je vergeten dat je ergens in het verleden heel diep gekwetst bent, maar dat het uiteindelijk toch goed komt.
• Als je het slachtoffer blijft, dan kun je wachten totdat de wereld je komt redden, in plaats van dat je je eigen shit op orde brengt.
Meer zelfcompassie
Mensen met veel zelfmedelijden laten hun geluk of hun verdriet voortdurend afhangen van hun omgeving.
Ze maken zich (veel te) druk om anderen en nemen daarmee geen verantwoordelijkheid voor hun eigen emoties en gevoel.
Ze zijn ook vaak van mening dat zij de enige zijn die tegenslagen hebben óf dat zij helemaal geen hulp verdienen, waardoor ze zichzelf gaan terugtrekken en isoleren.
Het tegenovergestelde hiervan is: ZELFCOMPASSIE
Zelfcompassie betekent dat je jezelf niet schuldig blijft voelen of extreem hard bent voor jezelf. Of dat je jezelf extra bekritiseert en nog verder naar beneden haalt.
Het betekent dat je eerlijk en vriendelijk bent tegenover jezelf en dat je realiseert dat iedereen tegenslagen heeft in het leven en jij niet meer of minder verdient.
Nou hoef je niet voortdurend veren in je reet te steken en jezelf geweldig te vinden, maar ga jezelf ook niet verder de grond intrappen, wanneer iets niet goed gaat.
Het is vergelijkbaar met een reactie die je geeft als een goede vriend of vriendin om hulp vraagt. Of de steun die je als ouder aan je kind geeft, als hij of zij het moeilijk heeft.
Zelfcompassie zorgt, in tegenstelling tot zelfmedelijden, voor meer vertrouwen en verbondenheid.
Ontwikkel daarom meer compassie voor jezelf en word je eigen beste vriend: “Je kunt overal iets van leren en komt er altijd sterker uit.”
Liefde voor jezelf
Van onszelf houden is iets waar wij mensen moeite mee hebben.
We kennen allemaal die stemmetjes in ons hoofd, die aangeven wat we zogenaamd mankeren of beter kunnen en dat we nog niet (lief, mooi, slank, slim, sterk, succesvol, sociaal, zorgzaam, etc.) goed genoeg zijn.
Met name mensen die worstelen met een negatief zelfbeeld vinden het vaak moeilijk om van zichzelf te houden.
Of ze twijfelen diep van binnen of ze er überhaupt wel toe doen.
En dit kan een vreselijke vicieuze cirkel worden, want hoe meer je je best gaat doen om jezelf te veranderen of om van jezelf te houden, hoe meer je de nadruk legt op het feit dat je je niet goed voelt over wie je bent.
Van jezelf houden gaat daarom veel meer over zelfrespect en het erkennen van je eigen waarde. Dat je weet dat ieder mens (dus jij ook!), ongeacht wie ze zijn, gelijkwaardig moet worden behandeld.
Dat ieder mens recht heeft op liefde en dat het daarom een morele verplichting is om zelfcompassie en zelfzorg te ontwikkelen.
Het gaat voor mij ook over de realisatie dat we dat we het leven zelf zijn en dat we onderdeel zijn van een veel groter geheel, waarin alles met elkaar verbonden is.
“So learn to love yourself first!”
Want als we niet van onszelf houden, dan vernietigen we onszelf. Of we het weten of niet.
Vind je dit artikel interessant?
Download dan net als 3500+ anderen mijn e-book en ontvang meer inzichten van mij in je mail!
LEON NAN
Vitaliteitscoach en mentor voor mannen die willen bouwen aan een bewust en beter leven.
Hulp nodig?
Wil jij meer rust in je hoofd, energie in je lijf en zin in je dagen? Then let’s talk! Klik hieronder en plan direct een vrijblijvend gesprek.
