Eén van de opmerkingen die ik regelmatig van de mensen die ik coach te horen krijg is: ‘Ik wou dat ik kon stoppen met denken!’
Dus als jij momenteel ook gek wordt van je gepieker, dan begrijp ik heel goed dat jij daar graag vanaf wilt.
Nu kun je best je kop wat rustiger krijgen met meer mindfulness en meditatie, maar realiseer je dat je onmogelijk van je gedachten kan afkomen. Gedachten komen nu eenmaal in ons op.
Bovendien is het best een handige en essentiële functie van ons brein om te kunnen plannen en te kunnen organiseren en om zo nu en dan een beetje bedachtzaam te zijn en voorspellingen te doen.
Het denken houden we dus niet tegen.
Maar wat we wél kunnen leren is om ons meer bewust te worden van onze denkpatronen en om anders tegen dingen aan te kijken en alle negatieve gedachten niet meer zo serieus te nemen en deze te doorbreken.
Dit heeft echter niets te maken met positief denken, maar met het creëren van behulpzame gedachten, die ons helpen en ons niet tegenwerken bij alles wat we ondernemen.
Het nadeel van positief denken
Behulpzaam denken is niet hetzelfde als positief denken.
Dit betekent niet dat een positieve (lees: optimistische) houding niet waardevol kan zijn, maar jezelf vertellen dat je alles aankan of dat alles wel oké is, terwijl je dit niet zo ervaart, kan je juist ontzettend tegenwerken en zelfs schadelijk voor je zijn.
Jezelf vertellen dat je ‘goed’ bent, werkt uitstekend bij mensen met een positief zelfbeeld, maar mensen die een laag of negatief zelfbeeld hebben, gaan zich er juist nog slechter door voelen.
Dit geldt ook voor het uitvoeren van allerlei power poses of positieve affirmaties en motiverende quotes.
Wanneer deze positieve gedachten te ver buiten ons eigen geloofssysteem liggen, dan worden we (nog) meer overtuigd van het tegenovergestelde en leggen we juist de nadruk op de negatieve keerzijde ervan:
• Als je jezelf dik en lelijk vindt en je gaat jezelf vertellen dat je slank en mooi bent, dan raak je er alleen maar meer van overtuigd dat je dik en lelijk bent.
• Als je jezelf nutteloos vindt en je gaat jezelf vertellen hoe productief je bent, dan ga je je echt niet minder nutteloos voelen.
• Als je jezelf een loser vindt die niks kan, dan ga je hier alleen maar sterker in geloven, als je jezelf het tegendeel vertelt.
En hoe meer je je best gaat doen om het tegendeel te bewijzen, hoe beroerder het wordt.
Denk niet positief maar behulpzaam
Het tegenovergestelde van negatief denken is niet positief denken, maar gedachten aanleren die behulpzaam zijn.
Het probleem is namelijk dat de meeste mensen met een laag zelfbeeld de gewoonte hebben gecreëerd om hun gevoelens en hun gedachten over alles wat ze doen te koppelen aan hun identiteit.
Dit is wat zij denken/doen:
- Ik ben een gezonde eter
- Ik ben een fanatieke sporter
- Ik ben een geweldige schrijver
- Ik ben een succesvolle ondernemer
- Ik ben een goede vader/moeder
Dit lijkt positief, maar zodra ze te maken krijgen met tegenslagen of tegenvallende resultaten, dan denken ze al snel aan het tegenovergestelde en ontstaat er een probleem:
- Ik ben een slechte eter
- Ik ben een waardeloze sporter
- Ik ben een erbarmelijke schrijver
- Ik ben een mislukte ondernemer
- Ik ben een slechte vader/moeder
Kasper Vermeulen beschrijft dit ook in zijn boekje Mindlift:
Het is niet handig om de hele tijd conclusies over jezelf te trekken en je te identificeren met je gedachten en de dingen die je doet.
Ook is het niet verstandig om in het verleden te gaan leven, door je schuldig te blijven voelen wanneer je het volgens jou ‘niet goed hebt gedaan’ of in jouw beleving ‘hebt gefaald’.
In plaats daarvan kun je beter waarnemen wat er gebeurd is en daar een behulpzame gedachte bij creëren.
• Ik heb ‘goed’ gegeten (positief). Dat heb ik goed voorbereid. (behulpzaam)
• Ik heb ‘slecht’ gegeten (negatief). Wat ga ik bij mijn volgende maaltijd eten? (behulpzaam)
• Mijn blog is door veel mensen gelezen (positief). Dat heb ik goed geschreven. (behulpzaam)
• Mijn blog is nauwelijks gelezen (negatief). Hoe kan ik meer lezers naar mijn blog krijgen? (behulpzaam)
• Het plan is gelukt (positief). Dat heb ik goed gedaan. (behulpzaam)
• Het plan is mislukt. Hoe ga ik het de volgende keer anders doen? (behulpzaam)
Bekijk de situatie en bedenk HOE en WAT je er NU of in de toekomst aan kan doen om ervoor te zorgen dat het de volgende keer anders gaat.
Op deze manier kun je jezelf aanleren om in oplossingen te blijven denken en van een negatieve uitkomst tóch iets positiefs te maken.
Heb je het ‘goed’ gedaan?
Beloon jezelf dan altijd voor het proces en hecht je eigenwaarde nooit aan de verwachtingen van anderen of aan je prestaties aan de eindresultaten.
Van negatief naar behulpzaam denken
Mensen die mentaal vastlopen kunnen zichzelf helemaal gek maken met destructieve gedachten, zoals dit:
• Negatieve focus – ‘Iedereen vond het een goede presentatie, maar ik heb de ene slide wel verpest.’
• Catastroferen / uitgaan van het ergste – ‘Als ik niet op tijd kom, dan gaan ze me ontslaan.’ ‘Als ik dit tegen ze zeg, dan willen ze nooit meer met me afspreken.’
• Overdrijven – ‘Ik moet het wel goed doen, anders is alles voor niks geweest.’
• Zwart-wit denken – ‘Alles gaat altijd fout bij mij. Er is niemand die mij wil helpen. Ik doe nooit iets goed.’
• Glazen bol denken – ‘Ik weet zeker dat ze het niet leuk gaan vinden.’ / ‘Ze hebben vast een hekel aan mijn idee.’
• Zelfbeschuldiging – ‘Het is allemaal mijn schuld.’
• Ik voel het dus het is waar – ‘Het maakt niet uit wat je zegt, want ik voel toch dat het zo is.’
Welk van deze denkpatronen kun jij bij jezelf herkennen? En hoeveel negatieve stress levert dit je op?
Misschien is het dan tijd om wat behulpzamer te leren denken? Maar hoe?
Dit is niet altijd eenvoudig, zeker niet wanneer je er middenin zit, maar het is eigenlijk ontzettend simpel.
Ben je er klaar voor? Komt ie: “HOE HELPT DIT MIJ?”
That’s it!
Deze ene vraag is alles wat je nodig hebt, wanneer je vastzit in je negatieve denkpatroon.
Onthoud nogmaals dat het niet je doel is om positief te gaan denken, maar om iets te denken of iets te gaan doen dat helpt – en dat hoeft lang niet altijd goed te voelen of leuk te zijn.
Behulpzaam denken is gedachten aanleren die je sterker maken.
Hierbij kan het krachtig zijn om jezelf die spreekwoordelijke schop onder je kont te geven, maar je moet hierbij oppassen dat je jezelf niet de hele tijd afwijst en daar niet in doorslaat.
Behandel jezelf altijd met compassie en wordt je eigen beste vriend!
Je hoeft niet altijd alles van de positieve of negatieve kant te bekijken, want niets is per definitie ‘goed’ of ‘slecht’ en overal zit een keerzijde aan.
Ontwikkel een realistische kijk op het leven en toon wat meer vriendelijkheid en respect naar jezelf toe.
Dit gaat niet alleen de relatie met jezelf verbeteren, maar ook je relatie met anderen verder helpen.
En dat geeft je leven meer betekenis en maakt het meer de moeite waard.
Vind je dit artikel interessant?
Download dan net als 3000+ anderen mijn e-book en ontvang meer inzichten van mij in je mail!
LEON NAN
Vitaliteitscoach voor mannen die standvastig willen zijn en meer zelfbewust en lichter willen leven.
Hulp nodig?
Wil jij meer rust in je hoofd, energie in je lijf en zin in je dagen? Then let’s talk! Klik hieronder en plan direct een vrijblijvend gesprek.
