Iedereen die ooit langer dan twee uur in een relatie heeft gezeten, weet dat het leven geen ‘romantic comedy’ is en dat ‘ze leefden nog lang en gelukkig’ ons even een goed gevoel geeft, maar dat (h)echte relaties niet zo werken.
Toch willen we allemaal ergens diep van binnen graag geloven in een modern sprookje van het vinden van de perfecte partner en een romantische relatie, waarbij er nooit iets schuurt en er geen conflicten ontstaan.
De realiteit is echter, dat intieme relaties zo nu en dan behoorlijk complex kunnen zijn en juist voor aanvaringen kunnen zorgen, omdat dan al onze onzekerheden en onze trauma’s naar boven komen.
We zullen altijd te maken krijgen met problemen die normaal zijn in relaties, maar waar zelden over gesproken wordt, omdat ze moeilijk zijn om onder ogen te zien, zoals: ruzie binnen de relatie, elkaars gevoelens kwetsen, omgaan met ontevredenheid, een verschil in waarden of de aantrekkingskracht die ieder mens (!) voelt voor anderen.
We weten allemaal dat het leuk is om samen op een date te gaan of naar een zonsondergang te kijken en dat het goed voelt om elkaar te knuffelen, elkaars hand vast te houden en seks te hebben, maar deze dingen zouden het gevolg moeten zijn van een goede relatie, niet het belangrijkste doel.
Maar wat zorgt er dan wél voor een gezonde en gelukkige relatie?
Welke eigenschappen en vaardigheden heb je nodig om ervoor te zorgen dat je relatie op de lange termijn ook werkt?
Dit zijn essentiële vragen waar ik in de eerste dertig jaar van mijn leven (behalve dan van mijn ouders die inmiddels al vijftig jaar getrouwd zijn) nauwelijks iets over heb gelezen en waar we volgens mij veel te weinig over leren.
De eigenschappen van een gezonde relatie
Mark Manson vind ik een van de betere schrijvers, als het gaat om het uitleggen van filosofische en psychologische thema’s.
En hij is een absolute baas voor het geven van non-bullshit zelfhulpadvies, waar je werkelijk iets aan hebt.
Of om zijn eigen woorden te gebruiken: “Life Advice That Doesn’t Suck!”
Zijn boeken en blogs worden wereldwijd door miljoenen mensen gelezen en aangezien een groot deel van zijn gedachtengoed aansluit bij mijn eigen levensfilosofie, en daarbij ook wetenschappelijke onderbouwing heeft, gebruik ik zijn werk regelmatig in mijn eigen coaching en voor de artikelen die ik schrijf.
Aangezien ik het niet altijd zo geweldig kan verwoorden als hij, is dit wederom een vrije vertaling van een van zijn populaire blogs, over hoe je ervoor zorgt dat je een relatie beter kan laten slagen.
Het vorige artikel over ongezonde relaties, legt uit dat veel van de aanvaarde relatiegewoonten in onze huidige cultuur, in werkelijkheid juist het vertrouwen, de intimiteit en ons geluk binnen een relatie aantasten.
Dit artikel doet het tegenovergestelde en beschrijft zes belangrijke eigenschappen die niet passen in onze traditionele en geromantiseerde verhalen over wat liefde is, maar die wél noodzakelijk zijn voor het succes van een gezonde relatie.
So here we go!
1. Sommige conflicten onopgelost laten
John Gottman is de Michael Jordan van relatieonderzoek. Hij bestudeert al meer dan veertig jaar intieme relaties en heeft het vakgebied min of meer uitgevonden.
Gottman bedacht een techniek waarbij hij koppels aan een reeks biometrische apparaten koppelt, terwijl ze korte gesprekken voeren.
Deze gesprekken analyseert hij vervolgens frame voor frame, kijkend naar biometrische gegevens, lichaamstaal, tonaliteit en de woorden die mensen gebruiken tijdens de conversatie, om zo uiteindelijk te voorspellen of de relatie of het huwelijk slecht is of niet.
Het blijkt dat dit proces van Gottman een superhoog succespercentage van 91% heeft bij het voorspellen of pasgetrouwde stellen binnen 10 jaar zullen scheiden, wat een uniek resultaat is voor een psychologisch onderzoek.
Ook de seminars van Gottman rapporteren een 50% hoger slagingspercentage bij het redden van hopeloze huwelijken, dan bij traditionele huwelijkstherapie.
Inmiddels heeft hij negen boeken geschreven over de onderwerpen als intieme relaties, huwelijkstherapie en de wetenschap van vertrouwen, en zijn researchpapers hebben genoeg academische prijzen gewonnen om een vrijstaande villa mee te vullen.
Het punt is, dat als het gaat om het begrijpen van wat langdurige relaties doet slagen, John Gottman een absolute autoriteit is op dit gebied – en het eerste wat hij in al zijn boeken zegt, is dit:
“Het idee dat koppels altijd moeten communiceren
en al hun problemen moeten oplossen, is een mythe.”
In zijn onderzoek onder duizenden gelukkig getrouwde stellen, van wie sommigen al meer dan veertig jaar getrouwd zijn, ontdekte hij herhaaldelijk dat de meest succesvolle stellen onopgeloste problemen hebben, waar ze soms al tientallen jaren over vechten.
Dit in tegenstelling tot de niet-succesvolle koppels die erop stonden dat alles opgelost moest worden, omdat ze geloofden dat er nooit een meningsverschil zou mogen zijn tussen hun beiden, wat hun relatie uiteindelijk niet ten goede kwam.
Ware liefde bestaat niet
We fantaseren graag over ‘de ware liefde’ en ‘de perfecte partner’, maar als zoiets al bestaat, dan zullen we hierbij altijd dingen moeten accepteren die niet leuk zijn.
Succesvolle koppels accepteren en begrijpen dat conflicten erbij horen en onvermijdelijk zijn, en dat er altijd dingen zullen zijn die ze minder leuk vinden aan hun partner – en dat vinden ze prima.
In een gezonde relatie zou je niet de behoefte moeten voelen om iemand te veranderen, om van hem of haar te houden, en je hoeft het dus blijkbaar ook niet altijd met elkaar eens te zijn, om tóch in een gezonde en gelukkige relatie te zitten.
Het is goed om verkeerde verwachtingen en misverstanden de wereld uit te helpen, maar soms kan proberen om een conflict op te lossen meer problemen opleveren dan het oplost.
In zo’n geval is het simpelweg niet de moeite waard om erover te vechten en is de meest optimale relatiestrategie ‘leven en laten leven’ en iets te accepteren voor ‘wat het is’ en het er gewoon te laten zijn.
2. Bereid zijn om elkaars gevoelens te kwetsen
In de huidige gevoelscultuur waarin we leven, zijn we het nogal belangrijk gaan vinden ‘hoe we ons voelen’ en lijken we steeds meer moeite te hebben om met negatieve emoties om te gaan.
Het probleem is niet dat we ons niet goed voelen, maar dat we door de boodschappen van alle (sociale) media van tegenwoordig, vooral vinden dat we ons niet slecht mogen voelen.
We doen er alles aan om ‘succesvol‘ en ‘gelukkig’ te worden en willen vooral zo snel mogelijk van onze ongemakken en onze pijn (die onontkoombaar bij het leven hoort) afkomen – en nemen dit ook mee in onze relaties.
In de praktijk blijkt, dat relaties die gebaseerd zijn op ‘goede gevoelens’ vaak vol zitten met schaamte, schuld, verwijten en verbittering – en daardoor zelden lang stand houden.
Het is vanzelfsprekend dat we zonder drama kunnen en liever wat meer positieve dan negatieve emoties willen, maar als we ons altijd goed willen voelen in onze relatie en er nooit wrijving is of een meningsverschil ontstaat, dan klopt er iets niet.
In iedere relatie ontstaan conflicten, maar mensen die het (extreem) ongemakkelijk en lastig vinden om daarmee te dealen, zullen er alles aan gaan doen om hun partner weer gelukkig te maken.
Ze vermijden confrontaties, onderdrukken hun gevoel en zeggen niet wat ze werkelijk denken, om de ander tevreden te houden.
Wat natuurlijk een slechte strategie is, want de laatste persoon bij wie jij jezelf zou willen wegcijferen of zou moeten censureren is je partner.
Als je niet open en eerlijk kan zijn bij iemand van wie je houdt en die heel belangrijk is in je leven, bij wie kun je dat dan wel?
De meeste relaties gaan kapot vanwege de (moeilijke) gesprekken die niet plaats vinden.
Waarden of gevoel?
Als het je hoogste prioriteit is om jezelf altijd goed te voelen in je relaties of om je partner altijd een goed gevoel te geven, dan valt je relatie uiteindelijk uiteen, zonder dat je het weet.
Het is daarom belangrijk om iets in je relatie belangrijker te maken.
Wat is uiteindelijk belangrijker voor je? Openheid en eerlijkheid in je relatie? Of hoe jij of je partner zich voelt?
De goede gevoelens en gelukkige momenten (de zonsondergangen, de strandwandelingen, de knuffels, de seks, etc.) komen vanzelf, als je deze dingen helder hebt: je eigen behoeftes, je grenzen, je eigen waarden en je zelfrespect.
Welke waarden staan bij jou en in je relatie bovenaan?
Als je meer tijd voor jezelf wil, dan moet je in staat zijn om dat te zeggen, zonder je partner ergens de schuld van te geven en je partner moet dat kunnen aanhoren, zonder jou een schuldgevoel aan te praten, ook al voelt dat niet zo goed.
Het is cruciaal om deze gesprekken te kunnen én te mogen voeren, zonder daarbij de wensen van je partner te negeren, hem of haar van alles te verwijten of bang te zijn dat je de ander kwetst.
Als je een gezonde relatie wil onderhouden, dan is het essentieel om aan te geven waar jullie beiden naar verlangen en dat jullie relatie aan de behoeftes van jullie beiden voldoet.
Want zonder dat raak je uit verbinding en verlies je elkaar uit het oog.
3. Bereid zijn om er een einde aan te maken
Het romantische idee van ‘jezelf opofferen voor je partner’ en ‘alles opgeven voor je relatie’ wordt tegenwoordig geïdealiseerd in onze westerse cultuur.
Kijk een film met romantiek als middelpunt en er zal ongetwijfeld een wanhopig en afhankelijk figuur in voorkomen, die zichzelf wegcijfert en als shit behandelt, omdat hij of zij zo verliefd is.
Dit heeft er mede voor gezorgd dat onze normen voor wat een gezonde en succesvolle relatie is, behoorlijk zijn verpest.
Als een relatie eindigt, zonder dat er iemand is overleden, dan beschouwen we dit nog heel vaak als een mislukking.
Hierdoor blijven we doorgaans veel te lang in onbevredigende en ongelukkige relaties hangen, ondanks de emotionele of praktische omstandigheden waar we op dat moment mee te maken hebben in ons leven.
Nu heb ik wel een idee dat dit langzaam aan het veranderen is (of misschien wel de verkeerde kant op gaat, omdat de hoeveelheid echtscheidingen explosief aan het stijgen is), maar voor veel mensen voelt het beëindigen van een relatie aan alsof ze hebben gefaald – en dat is eigenlijk krankzinnig.
Idiote romantiek
Het verhaal van Romeo en Julia is oorspronkelijk geschreven als satire, om alles weer te geven wat er mis is met jonge, idolate, romantische liefde.
Het demonstreert hoe irrationele overtuigingen over relaties je idiote dingen kan laten doen, zoals vergif drinken, omdat jouw ouders, de ouders van de persoon waar jij verliefd op bent niet mogen.
Op de een of andere manier zijn we dit satirische toneelstuk gaan beschouwen als het toppunt van romantiek.
Het is dit soort irrationele idealisering die mensen ertoe aanzet om bij hun partners te blijven, hun eigen identiteit opzij te schuiven, hun eigen behoeften te negeren, hun eigen pijn en lijden te onderdrukken en hun relatie in stand te houden ‘tot de dood hen scheidt’.
Maar soms is het beëindigen van een relatie het enige wat een relatie kan redden en succesvol kan maken, voordat het echt schadelijk en te toxisch wordt.
Het is juist die bereidheid om er een einde aan te willen maken, die ons in staat stelt om onze grenzen aan te geven, elkaar te helpen en samen in de relatie te groeien.
Nu is het natuurlijk niet de bedoeling dat je direct gaat zitten tinderen, als je relatie even niet lekker loopt, maar het is ook zeker niet gezond om je partner als heilige te verklaren en ten koste van jezelf in een giftige relatie te blijven rondhangen.
‘Totdat de dood ons scheidt’ is allemaal heel romantisch en zo, maar als we onze partner of onze relatie gaan aanbidden en gaan zien als iets belangrijkers dan onszelf en alle andere behoeftes in ons leven, dan creëren we een destructieve dynamiek, die niet te verantwoorden is.
We hebben dan geen reden meer om aan onszelf te werken en verder te groeien, omdat onze partner voor altijd bij ons moet blijven, en onze partner heeft geen reden om aan zichzelf te werken, omdat wij er hoe dan ook tóch wel voor ze zullen zijn.
Zo’n afhankelijke relatie is gebaseerd op angst en onzekerheid en niet op vertrouwen, verantwoordelijkheid en groei, waardoor je relatie uiteindelijk zal stageren – en dat leidt altijd tot ellende.
4. Aantrekking voelen voor anderen
Een van de meest tiranniserende waanideeën, waarmee we in een niet-eerlijke relatie worden geconfronteerd, is de situatie waarin een emotionele of seksuele gedachte over iemand anders dan onze partner, wordt gezien als vreemdgaan of verraad.
Maar hoe graag wij ook willen geloven in het idee, dat we alleen maar oog hebben voor onze eigen partner en we ons nooit meer aangetrokken zullen voelen tot een ander, vertelt de biologie ons een heel ander verhaal.
Want zodra we eenmaal voorbij de bekende en soms euforische ‘verliefdheidsfase’ zijn, kan de nieuwigheid van onze partner afnemen – en dit geldt ook voor de spanning en de nieuwigheid van onze seksualiteit.
Wij mensen wennen nu eenmaal aan alles.
Dit is een gegeven, dus daarover hoef jij je niet direct schuldig te voelen of jezelf een slechte partner te vinden, want dit is normaal.
De realiteit is dat we niet alleen in staat zijn om meerdere mensen tegelijkertijd aantrekkelijk en interessant te vinden, het is biologisch gezien zelfs onvermijdelijk.
Wat niet onvermijdelijk is, zijn onze beslissingen en ons vermogen om al dan niet in te spelen op die aantrekkingskracht.
De meesten van ons kiezen ervoor om niet naar deze gevoelens en gedachten te handelen en laten deze gewoon als golven door ons heen gaan – en schenken er verder ook geen aandacht meer aan.
Maar bij sommige mensen roept dit veel schuldgevoelens of jaloezie op, want onze ‘culturele scripts’ vertellen ons nu eenmaal, dat als we verliefd zijn en in een relatie zitten, dat dit het einde van het verhaal moet zijn.
Dus als we merken dat we af en toe een dwalende fantasie hebben of genieten van het feit dat er iemand met ons flirt, dan moet er vast iets mis zijn met ons of in onze relatie, maar dit is zelden het geval.
Het is, in tegenstelling tot wat veel mensen denken, zelfs gezond om deze gevoelens te ervaren (en vervolgens weer los te laten), want als je ze gaat onderdrukken, dan krijgen deze driften juist steeds meer macht en controle over je.
/ Mensen die deze driften onderdrukken, zijn vaak degenen die er uiteindelijk voor bezwijken en hun secretaresse in de bezemkast staan te naaien, maar werkelijk geen idee hebben hoe ze daar terecht zijn gekomen, – en na zestien seconden al spijt hebben van hun actie.
/ Mensen die deze driften onderdrukken, zijn vaak degenen die dit op hun partner projecteren, jaloers worden en dan wanhopig gaan proberen om elke gedachte van hun partner te beheersen en alle aandacht naar zichzelf toetrekken.
/ Mensen die deze driften onderdrukken zijn vaak degenen die op een dag ontevreden en gefrustreerd wakker worden, zonder bewust te begrijpen waarom, en zichzelf afvragen: “Waar is die verliefdheid en die aantrekkingskracht toch gebleven?”
Wij voelen ons altijd aangetrokken tot aantrekkelijke mensen. Dat is gewoon een feit.
Het is prettig om met aantrekkelijke mensen te praten en plezierig om na te denken over aantrekkelijke mensen en leuk om naar aantrekkelijke mensen te kijken en dat gaat echt niet veranderen, zodra jij je Facebook status update.
En als je die impulsen richting andere mensen blijft wegdrukken, dan onderdruk je deze ook naar je partner toe – en dat gaat je relatie niet ten goede komen.
Toen ik nog in een relatie zat, vond ik het nog steeds leuk om mooie vrouwen tegen te komen en hun aandacht te krijgen (want dat vindt iedere man leuk), maar het herinnerde me er destijds ook aan, waarom ik voor mijn vriendin gekozen had.
Ik zag in al die aantrekkelijke vrouwen alles wat mijn vriendin ook had – en dit versterkte mijn gevoelens voor haar alleen maar.
Aantrekkelijkheid vind je overal. Intimiteit niet.
Wanneer we ons aan iemand binden, dan is het niet handig om ook al je gedachten en gevoelens aan je partner en je relatie te verbinden.
Want we hebben veel minder controle over onze gedachten en emoties dan wij denken, dus hoe kan jij of je partner daar dan verantwoordelijk voor zijn?
Wat we wél kunnen controleren zijn onze eigen acties en aan wie we uiteindelijk onze liefde en aandacht willen geven.
Dan kunnen we onze gevoelens voor al die andere aantrekkelijke mensen gewoon ervaren – en vervolgens laten gaan.
5. Tijd nemen voor jezelf
We hebben allemaal vast wel een verhaal over die ene vriend of vriendin die bijna compleet uit ons leven verdween, zodra hij of zij in een relatie terecht kwam.
Dit zie je namelijk regelmatig gebeuren in relaties:
De man die stopt met sporten of niet meer op stap gaat met z’n vrienden, omdat hij iemand heeft ontmoet, of de vrouw die plotseling van gamen houdt, ook al weet ze amper hoe ze een controller vast moet houden.
En dit is niet alleen frustrerend en verontrustend voor ons, maar ook voor hen.
Als we verliefd worden, dan ontwikkelen we vaak irrationele overtuigingen en verlangens en één daarvan is om ons hele leven op te geven voor de persoon op wie we verliefd zijn.
Ja, ik weet dat dit volstrekt idioot kan klinken, maar het gebeurt echt.
Verliefdheid kan soms zo geweldig voelen, dat het letterlijk hetzelfde bedwelmende en euforische effect kan hebben van cocaïne (!) en dit verslavende verlangen kan pijnlijke problemen veroorzaken, als het daadwerkelijk gebeurt.
Een van de problemen die ontstaat, wanneer je identiteit als het ware verteerd wordt door je romantische relatie, is dat je niet meer de persoon bent waar ze verliefd op werden, omdat jij er ineens alles aan gaat doen om bij je partner te zijn – en daar wordt geen enkele relatie beter van.
Het is essentieel om bij jezelf te blijven en je onafhankelijkheid te onderhouden en goed om regelmatig afstand te nemen van je partner en interesses en hobby’s te hebben die alleen van jou zijn.
Ga op stap met je eigen vrienden, ga zo nu en dan eens alleen op reis en onthoudt ook wat je in de eerste plaats zo aantrekkelijk aan je partner vond.
Anders zal je afhankelijke en onzelfstandige gedrag voor veel spanning gaan zorgen en zal het vuur in je relatie snel doven.
6. De gebreken van je partner accepteren
In zijn roman ‘The Unbearable Lightness of Being’ zegt Milan Kundera dat er twee soorten rokkenjagers zijn:
1) mannen die op zoek zijn naar de perfecte vrouw en haar nooit kunnen vinden, en 2) mannen die zichzelf ervan overtuigen dat elke vrouw die ze ontmoeten helemaal perfect is.
Dit is een observatie die denk ik niet alleen van toepassing is op mannen, maar op vrijwel iedereen die voortdurend in disfunctionele relaties verzand.
Het is niet dat ik slechte relaties heb gehad in mijn leven, maar ik kan wel toegeven dat ik me hier in het verleden ook schuldig aan heb gemaakt en wat veel mensen in hun relatie(s) doen:
Of ze proberen hun partner perfect te maken door ze te willen ‘fixen’. Of ze houden zichzelf compleet voor de gek door te denken dat hun partner helemaal perfect is.
Dit probleem is lang niet zo ingewikkeld als het lijkt en is eenvoudig op te splitsen in deze twee feiten:
1. Ieder mens heeft gebreken en tekortkomingen.
2. Je kunt nooit iemand dwingen om te veranderen.
De oplossing: een relatie aangaan met iemand die een aantal vervelende eigenschappen heeft, waar jij prima mee kunt leven.
De allerbeste maatstaf om te hanteren voor een relatie is daarom, hoe jij over de gebreken van je partner denkt.
Dat je deze ‘zwakke’ eigenschappen volledig accepteert en sommige tekortkomingen (haar chaotische gedrag of zijn obsessieve oog voor details) zelfs kan omarmen en waarderen, want dat is hét teken van échte intimiteit.
Als je partner dingen doet die je niet kunt accepteren en waar hij of zij zelf niet aan wil werken, dan is het tijd om te gaan.
Dit is beter dan voortdurend je partner (of jezelf!) te willen veranderen, omdat dit altijd ten koste gaat van zijn of haar autonomie (en meestal gepaard gaat met beschuldigingen en verwijten) – en daar zal iedere relatie onder lijden.
Ons gebrek maakt het perfect
Een van de eerste uitingen van dit idee kwam van de Griekse filosoof Plato in de vorm van een mythe.
In zijn symposium schreef Plato dat mensen oorspronkelijk heel waren. Ze voelden geen gebrek, geen onzekerheid en geen angst en voelden zich zo machtig, dat ze zelfs opstonden om de goden uit te dagen.
Dit was vanzelfsprekend een probleem voor de goden, die het menselijke ras niet volledig wilden uitroeien, maar wel iets moesten doen om de mensheid te vernederen en hiervan af te leiden.
Dus splitste de oppergod Zeus ieder mens in tweeën, een man en een vrouw (of een man en een man, of een vrouw en een vrouw), en veroordeelde hen om door de wereld heen te zwerven op zoek naar hun wederhelft, zodat ze zich weer heel zouden kunnen voelen.
Deze heelheid zou echter niet voortkomen uit een ontmoeting van twee perfecte mensen, maar van twee imperfecte mensen, die elkaars tekortkomingen kunnen compenseren.
De kunstenaar Alex Gray zei ooit: “Ware liefde is wanneer de pathologieën van twee mensen elkaar aanvullen.”
Of zoals ze in de oosterse filosofieën vaak spreken over de balans tussen de vrouwelijke (yin) en de mannelijke (yang) energie.
Liefde is per definitie absurd en irrationeel en werkt daarom het beste wanneer onze gebreken elkaar compenseren en zo onze relatie kunnen versterken.
Het zijn onze perfecties die ons in eerste instantie naar elkaar toe trekken, maar het zijn onze imperfecties die ervoor zorgen dat we uiteindelijk bij elkaar blijven, of niet.
Vind je dit artikel interessant?
Download dan net als 3000+ anderen mijn e-book en ontvang meer inzichten van mij in je mail!
LEON NAN
Vitaliteitscoach voor mannen die standvastig willen zijn en meer zelfbewust en lichter willen leven.
Hulp nodig?
Wil jij meer rust in je hoofd, energie in je lijf en zin in je dagen? Then let’s talk! Klik hieronder en plan direct een vrijblijvend gesprek.
