Memento Mori

Leestijd: 5 minuten

‘Memento Mori’ (‘Vergeet niet dat u sterfelijk bent’) is een spreuk die we regelmatig tegenkomen in de stoïcijnse filosofie, want de stoïcijnen vierden het leven en erkende de dood als een onvermijdelijk onderdeel ervan.

Sta jij hier ook wel eens bij stil?

Of ben je onlangs nog bij een begrafenis geweest en was daar heel even die gedachte: “Vanaf nu ga ik het allemaal anders doen!”

Maar na een aantal dagen was die motivatie alweer verdwenen en werd je weer afgeleid door de waan van de dag en kwam er van al die goede voornemens weinig terecht.

Verwachting en spijt

Dit is een bekende uitspraak van auteur Stephen Covey:“Niemand wenst op z’n sterfbed dat hij meer tijd op kantoor had doorgebracht”.

Maar wat willen we dan wel?

De stoïcijnen en veel andere leraren, schrijvers en filosofen hebben zich al eerder bezig gehouden met deze vraag: “Hoe kijken wij terug als we het einde van ons leven hebben bereikt?”

De veronderstelling is, dat als we onze gedachten verplaatsen naar ons sterfbed of onze begrafenis, we aan de hand daarvan orde op zaken gaan stellen in ons leven.

Deze gedachte is helemaal zo gek nog niet, want als we nadenken over de toekomst, dan hebben verwachte teleurstellingen en verwachte spijt hierbij veel invloed.

Toch is dit niet altijd positief.

Het kan er namelijk ook voor zorgen dat we hierdoor juist ons gevoel van veiligheid kwijtraken en onzeker worden en bang worden om verkeerde beslissingen te maken.

Dit kan ertoe leiden dat we onze verwachtingen aanpassen en onze dromen en doelen eindeloos voor ons uitschuiven.

Dus toch maar niet voor jezelf beginnen, niet solliciteren op die ene baan of niet uit die relatie stappen en de hoop loslaten dat het anders kan.

Het voorspellen van de toekomst

Hoe goed zijn we eigenlijk in het voorspellen van onze toekomst? Hoe goed denken we te weten wat we willen en wat we zouden voelen als we onze doelen hebben bereikt? Het antwoord hierop is: “Superslecht!”.

Volgens veel psychologische onderzoeken maken we doorlopende denkfouten op dit gebied, omdat we nooit alle factoren van toekomstige situaties kunnen voorzien.

Daarbij onderschatten we onze veerkracht en ons vermogen om ons aan te passen bij pijnlijke tegenvallers.

Het blijkt dat we helemaal niet goed kunnen inschatten welke criteria we in de toekomst zullen hanteren om ons leven te beoordelen en helemaal niet weten wat ons dan gelukkig maakt.

Ik zie dagelijks mensen die worstelen met keuzes maken, omdat ze in de veronderstelling zijn dat zij dit wel kunnen voorspellen.

Tussen mijn twintigste en mijn dertigste was ik totaal niet met mijn gezondheid bezig en kon je mij blij maken met een fles Bacardi, een bord spareribs en een slof sigaretten.

Nu drink ik niet meer, rook ik niet meer en eet ik geen vlees meer, dus daar hoef je nu niet meer mee aan te komen.

Ons hoofd verzint van alles, maar we hebben werkelijk geen idee waar we in een volgende fase van ons leven meer waarde aan zullen hechten.

Maakt het dan überhaupt nog uit wat we doen en waar we voor kiezen?

Waar mensen spijt van hebben aan het einde van hun leven

Een manier om iets te leren over hoe we mogelijk zullen terugkijken op ons leven, is het voeren van gesprekken met mensen die daadwerkelijk op hun sterfbed liggen.

Dat is precies wat de Australische palliatieve zorgverpleegster Bronnie Ware deed. Ze schreef er een blog en een boek over: ‘The top five regrets of the dying’.

Dit zijn de 5 dingen die zij leerde van mensen op hun sterfbed:

1. Ik wilde dat ik de moed had gehad om trouw te blijven aan mijzelf, in plaats van te leven zoals anderen van mij verwachtten.

Dit werd het vaakst genoemd. Veel patiënten vertelden dat ze het betreurden dat ze hun dromen te snel hadden opgegeven.

2. Ik wilde dat ik niet zo hard had gewerkt.

Veel patiënten hadden diepe spijt dat ze, door hun werk, te weinig tijd hadden doorgebracht met hun familie en hun vrienden.

3. Ik wilde dat ik de moed had gehad om mijn gevoelens uit te spreken.

Veel mensen hadden te vaak hun emoties onderdrukt om anderen niet voor het hoofd te stoten. Dit had geleid tot verbittering en wrok.

4. Ik wilde dat ik mijn vriendschappen beter had onderhouden.

Veel patiënten vertelden Ware dat ze hun vrienden van vroeger heel erg misten.

5. Ik wilde dat ik mezelf had toegestaan om gelukkiger te zijn.

Angst voor verandering had ervoor gezorgd dat veel mensen waren blijven hangen in een leven, waar ze eigenlijk diep van binnen niet tevreden over waren.

Denk aan de dood

Ik weet niet of we deze vijf punten allemaal moeten afvinken, maar het kan zeker geen kwaad om na te denken over het einde van ons leven en hier eens wat vaker bij stil te staan.

Reflecteren op de dood kan ons helpen om andere keuzes te maken en dingen te gaan doen, die er voor ons daadwerkelijk toe doen.

Hoe wil jij later terugkijken op je leven?

De meesten van ons staan hier zelden bij stil of we negeren het, omdat we diep van binnen bang zijn om ons eigen leven te gaan leven en onze (schijn)veiligheid kwijt te raken.

Ja, het loslaten van je oude identiteit en iets nieuws omarmen is altijd een spannend en soms pijnlijk proces, maar wat is het alternatief?

Het is ongetwijfeld beter dan jezelf aan het einde van je leven af te vragen “Had ik maar …” of “Wat nou als …?” en er dan pas achter te komen dat je je hebt laten (mis)leiden door allemaal angsten en onnodige randzaken.

Of zoals Mark Manson het heerlijk verwoordt:

“You and everyone you know are going to be dead soon. And in the short amount of time between here and there, you have a limited amount of fucks to give. Very few, in fact. And if you go around giving a fuck about everything and everyone without conscious thought or choice — well, then you’re going to get fucked.”

Wat zou jij doen als je écht zou realiseren dat je dood gaat? Blijf je dan doorgaan met wat je doet of zou je vanaf nu andere prioriteiten stellen?


Vind je dit artikel interessant?
Download dan net als 3000+ anderen mijn e-book en ontvang meer inzichten van mij in je mail!



LEON NAN
Vitaliteitscoach voor mannen die standvastig willen zijn en meer zelfbewust en vrijuit willen leven.


Hulp nodig?

Wil jij meer rust in je hoofd, energie in je lijf en zin in je dagen? Then let’s talk! Klik hieronder en plan direct een vrijblijvend gesprek.