Weet je dat we het nog nooit zo goed hebben gehad?
Er is wereldwijd minder ziekte, minder hongersnood, minder criminaliteit, minder oorlogen en meer gelijkheid en welvaart dan we ooit hebben meegemaakt in de menselijke geschiedenis.
Als jij op dit moment veilig bent, geen honger lijdt, voldoende geld verdient, een dak boven je hoofd hebt en een aantal mensen in je omgeving hebt op wie je kunt vertrouwen, dan heb je verder niet veel nodig om je goed te voelen.
Maar uit de hedendaagse cijfers blijkt, dat we ons in het westen nog nooit zo slecht hebben gevoeld.
Steeds meer mensen kampen dagelijks met stress en depressieve klachten of ze hebben alles wat ze willen, maar vinden zichzelf nog steeds niet succesvol, geslaagd of goed genoeg en lopen rond met het idee dat ze ‘iets’ missen.
Hoe komt het dat we hiermee worstelen en niet tevreden kunnen zijn? Waar worden we nou werkelijk gelukkig van en is het eigenlijk wel zinvol om geluk na te streven?
Dit zijn geen eenvoudige vragen om te beantwoorden.
De zoektocht naar geluk
Laten we eens beginnen met de vraag: “Wil je gelukkig zijn?”
Het antwoord hierop lijkt vrij logisch, maar als we er wat dieper in duiken, dan blijkt dat we eigenlijk niet goed weten wat geluk is en hoe we dit moeten definiëren.
Ook zijn er een aantal verkeerde opvattingen over geluk die tegen ons werken, maar waar we wel massaal in geloven, zonder dat we er bewust bij nadenken.
We proberen het geluk buiten ons zelf te vinden, verwarren het met plezier en we verliezen het, omdat we op zoek zijn naar ‘het perfecte plaatje’ en telkens vooruitschuiven naar het einde van ons leven.
Geluk zit in jezelf
De grootste misvatting als het gaat om geluk, is dat we in een materiële illusie leven, waarin we geloven dat we allemaal troep nodig hebben en van alles aan onze omgeving moeten veranderen om gelukkig te zijn.
Het lijken belangrijke factoren, maar een nieuwe auto, een ander huis of interieur, een grotere garderobe of kasten vol met spullen, dragen nauwelijks iets bij aan ons geluk.
We hebben er wel even plezier van, maar we raken er al vrij snel op uitgekeken, hoe leuk het ook is.
Ook overschatten we het korte termijneffect van onze positieve emoties en onderschatten we onze anti-fragiliteit en onze veerkracht voor alle shit die we meemaken.
Dit inzicht duurde bij mij zo’n dertig jaar voordat het landde, maar deze uitspraak van de Duitse filosoof Arthur Schopenhauer is één van de belangrijkste lessen die ik heb geleerd:
“Het is moeilijk om het geluk in onszelf te vinden, maar onmogelijk om het ergens anders te vinden.”
Of je wel of niet gelukkig bent, wordt uiteindelijk bepaald door wat we er zelf van maken. Het zijn immers onze eigen gedachten en verhalen die positieve of negatieve gevoelens bij ons losmaken en daarmee ons geluk bepalen.
Hiermee wil ik zeker niet beweren, dat onze omgeving geen invloed heeft op ons gedrag en op hoe we ons voelen, maar de kwaliteit van ons leven is grotendeels afhankelijk van hoe we naar de wereld kijken en hoe we met onze omstandigheden omgaan.
Geluk vinden we niet in de buitenwereld, maar komt van binnenuit en wordt bepaald door hoe we over onszelf denken en door hoe we in het leven staan.
Geluk is geen doel
Volgens de Canadese schrijver en psychologie professor Jordan Peterson is ‘gelukkig worden’ een kansloze opgave, omdat we allemaal te maken krijgen met emotionele gebeurtenissen en pijnlijke periodes in ons leven, die onvermijdelijk zijn.
Het verliezen van een baan, het beëindigen van een relatie of het afscheid nemen van familieleden en mensen van wie we houden, zijn zaken waar we zeker niet gelukkig van worden, maar die onontkoombaar bij ons leven horen.
“Geluk is het bijproduct van een goed leven.”
Geluk is geen doel wat je wilt nastreven, maar iets wat je kunt ervaren, wanneer je iets bijdraagt aan de wereld en werkt aan een zinvol bestaan, aldus Dr. Peterson.
Hij pleit net als de stoïcijnse filosofen voor ‘een goed leven’ waarin we verantwoordelijkheid nemen en onszelf ontwikkelen om ons leven én dat van anderen een beetje beter te maken.
Dit geeft ons leven meer voldoening en betekenis en daar worden we uiteindelijk veel gelukkiger van.
Het perfecte plaatje
Het maakt niet uit hoe goed we het hebben of hoe succesvol we zijn, er zal altijd weer een gedachte in ons opkomen dat we iets moeten doen, om nóg gelukkiger te worden.
Dit komt omdat we niet gemaakt zijn om voortdurend voldaan of tevreden te zijn, maar om te overleven. Vroeg of laat krijgen we weer honger en moeten we weer in actie komen om een andere behoefte te bevredigen.
Het is een overlevingsmechanisme dat diep in ons zit, wat ervoor zorgt dat we niet voor altijd verzadigd zijn, maar telkens weer op zoek gaan naar onze volgende maaltijd, de volgende beloning en het volgende geluksgevoel.
De keerzijde hiervan is, dat we onszelf doorlopend voor de gek houden en krampachtig hopen dat het volgende doel dat we nastreven ons eindelijk gelukkig gaat maken.
Er is niets mis met doelen stellen, maar als je alleen maar bezig bent met de resultaten, dan leg je telkens de nadruk op het feit dat je het nog niet hebt en dat er nog ‘iets mist’ – en zo loop je de hele tijd achter een toekomst aan, die nooit komt.
“Geluk is de afwezigheid van het streven naar geluk.”
Geluk is wat je bent, als je niet denkt. Het is een staat van zijn, zonder gedachten over het verleden of verwachtingen voor de toekomst – en de realisatie dat alles er eigenlijk al is.
Zolang je telkens de gedachte of het verlangen hebt om iets te willen veranderen in je leven, dan ben je sowieso niet gelukkig en sta je steeds onder spanning, omdat je voortdurend naar ‘het volgende’ rent.
Zoek daarom niet naar het ‘perfecte plaatje’, maar leg de nadruk op het hebben van ‘goede dagen’ en leef veel meer in het moment.
Het is helemaal niet verkeerd om na te denken over later en fijn om ergens naar uit te kijken, maar focus op de reis en niet op de bestemming, want het leven is geen race waarbij je na afloop een medaille krijgt – en dan eindelijk gelukkig bent.
De definitie van geluk
Het is niet eenvoudig om een exacte definitie van geluk te geven, omdat dit voor iedereen een persoonlijke opvatting is en een optelsom is van meerdere factoren.
Om beter te beschrijven wat de basis is voor een gelukkig leven, kunnen we geluk het beste opdelen in een aantal verschillende vormen.
Meer dan genieten
We (her)kennen allemaal momenten van blijdschap, plezier of genot, die ons een gelukzalig gevoel geven, zoals: een koud glas bier, een reep chocola, een warm bad of een zonsondergang.
Of de momenten waarbij we ons zelfbewustzijn verliezen en ergens helemaal in opgaan, zoals bijvoorbeeld: een muziekconcert, sportwedstrijd, een fantastische film, een goed gesprek of een geweldige vrijpartij.
Naast deze kortstondige gelukservaringen willen we ook graag voldoende zeggenschap over ons leven en een bepaalde mate van zekerheid, zoals: een dak boven ons hoofd, geen schulden en een leuke baan en hebben we behoefte aan verbinding en goede relaties, die ondersteunend zijn en niet te veel spanning veroorzaken en alleen maar gezeik opleveren.
Hedonisten vinden genot het allerhoogste levensdoel.
Ze stellen dat plezier en geestelijk genot (bijv. vriendschap en kunst) boven alles staat, maar er bestaat ook zoiets als ‘plat’ of ‘onzuiver’ hedonisme dat vooral streeft naar lust en vervulling van lichamelijk genot.
Dit is de makkelijkste, maar ook de meest oppervlakkige vorm van geluk, waar ik, net als de stoïcijnen, geen groot voorstander van ben en veel minder waarde aan hecht.
Plezier is absoluut onmisbaar, maar volgens mij is het niet genoeg om compleet gelukkig te zijn.
Ik zeg hiermee niet dat we niet mogen genieten van de leuke dingen in het leven, maar het jagen op plezier kan ervoor zorgen dat we onze aandacht te veel naar buiten richten.
Het kan een manier worden om onszelf te verdoven, om een gebrek aan zingeving op te vullen en om ons af te leiden van ‘het goede leven’.
Het goede leven
Volgens de stoïcijnen is het doel van het leven ‘het goede leven’ en dat is veel meer dan vluchtig genot en een kortstondig geluksgevoel.
De stoïcijnen noemden dit ‘Eudaimonia’: een staat van welbevinden dat we ervaren wanneer we goed handelen en onze plicht doen en dingen doen die we belangrijk vinden.
Hierbij is het belangrijk om ons in te zetten voor iets dat groter is dan onszelf, want dit geeft ons leven veel meer betekenis en geeft ons de mindset om met alle obstakels die op ons pad komen om te kunnen gaan.
‘Eudaimonia’ gaat over voldoening en verantwoordelijkheid. Het gaat over zingeving en kiezen wat het leven voor ons de moeite waard maakt, met alle positieve ervaringen én alle negatieve shit die daarbij hoort.
“De zin van het leven is de zin die jij eraan geeft.”
Of het nu gaat om klaar staan voor familie en vrienden, zorgen voor ons gezin, het bouwen van een business, een sportvereniging steunen of vrijwilligerswerk doen, ons leven wordt er beter van als we onszelf verbeteren en daardoor iets kunnen betekenen voor de mensen om ons heen.
Dit geeft ons meer vreugde en meer zin aan onze dagen en daar kan al het plezier in de wereld niet tegenop, volgens mij.
Voor mij gaat geluk over een goed leven leiden, wijzer worden, authentiek zijn, veel flow ervaren en vooral over vrede vinden in mezelf.
Welke definitie van geluk kies jij?
Vind je dit artikel interessant?
Download dan net als 2500+ anderen mijn e-book en ontvang meer inzichten van mij in je mail!
Leon Nan
Vitaliteitscoach en mentor voor mannen die grip op hun leven willen hebben en meer standvastig willen zijn.
Hulp nodig?
Wil jij rust in je hoofd, energie in je lijf en zin in je dagen? Then let’s talk! Klik hieronder en plan direct een vrijblijvend gesprek.
